Planten terrarium (ecosysteem) verzorgen en onderhouden

Hoe verzorg je een planten terrarium?

Beste standplaats en temperatuur

De ideale standplaats voor een gesloten planten terrarium is een plek met voldoende indirect zonlicht. Een plek met een raam op het oosten of westen is perfect.

Vermijd echter altijd een standplaats met direct zonlicht, want hierdoor kunnen de bladeren van de planten verbranden. Ook een standplaats met een raam op het noorden kun je beter vermijden, omdat hier gemiddeld het minste aantal zonuren zijn.

Daarnaast is het belangrijk dat je een terrarium niet naast of boven een verwarmingsbron zet, zoals een radiator. Dit kan de temperatuur in het ecosysteem te sterk beïnvloeden, wat stress kan veroorzaken bij de planten.

Een constante temperatuur is belangrijk voor een gezond ecosysteem. De ideale temperatuur voor een gesloten planten terrarium ligt doorgaans tussen de 15 en 25°C.

Het kiezen van de juiste standplaats voor je terrarium is essentieel voor de verzorging en de levensduur ervan. Door goed te letten op de hoeveelheid licht en de geschikte temperatuur, kun je ervoor zorgen dat het ecosysteem gezond blijft en tegelijkertijd een prachtige aanvulling vormt op je interieur.

Water en condensatie

Ook al geef je een terrarium geen water, een ecosysteem kan alsnog te veel water bevatten. Als een terrarium te vochtig is, dan kun je dit zien aan de hoeveelheid condens op het glaswerk. Een gezond ecosysteem bevat aan één kant van het glas condens. Is het gehele glaswerk omringd door condens? Of zelfs bedruppeld? Dan raden we aan om het terrarium 24 uur te luchten. Je kunt de kurk of deksel er tijdelijk af halen, om vervolgens het overtollige water met keukenpapier of een schoon doekje te verwijderen. Herhaal dit proces totdat je merkt dat de hoeveelheid condens is verminderd.

Het kan echter ook zijn dat er juist te weinig water in een ecosysteem zit. Ontstaat er geen of weinig condens op het glas van het ecosysteem? Dan kan het goed zijn om een klein beetje water te geven. In de meeste gevallen is dit eens per half jaar nodig, maar het kan uiteraard ook vaker nodig zijn. Het is namelijk wel de bedoeling dat er condens ontstaat in het ecosysteem. Wij raden aan om tussen de 5 en 10 cl water te geven als je denkt dat het terrarium te weinig water bevat. Voel vooraf wel eerst of de aarde daadwerkelijk te droog is.

Schimmel voorkomen

Schimmel in een ecosysteem komt vaak voor, vooral in de beginfase als je het terrarium net hebt gemaakt. Dit komt doordat de planten nog moeten wennen aan hun nieuwe leefomgeving en standplaats. In een afgesloten glazen pot is de luchtvochtigheid veel hoger dan wanneer je een plant in een open ruimte hebt staan. Schimmels ontwikkelen zich in een gesloten glazen ecosysteem net zo goed als in de natuur.

Schimmels zijn eigenlijk slechts gedeeltelijk te voorkomen. De enige maatregelen die je preventief kunt treffen tegen schimmels is het toevoegen van actieve houtskool. Actieve houtskool heeft een filterende functie, waardoor schimmelvorming voorkomen wordt. Een betere preventie is er bijna niet!

In een gezond ecosysteem houden de schimmels zichzelf gelukkig in balans. Zo kunnen beschimmelde bladeren veranderen in compost, wat vervolgens als voeding kan dienen voor de rest van het ecosysteem.

Om overmatige schimmelvorming te voorkomen raden we je aan om onze tips op te volgen met betrekking tot standplaats, temperatuur, water, condensatie en ventilatie.

Schimmel verwijderen

Zie je dat er schimmels ontstaan op de bladeren van planten of op het mos? Dan is het verstandig om het ecosysteem een handje te helpen. Als je het ecosysteem namelijk zijn gang laat gaan, dan kan het zijn dat de schimmelvorming zich uitbreidt van slechts een paar bladeren naar meerdere planten.

Als je dit wil voorkomen, dan kun je de schimmelvorming in een vroeg stadium beperken door de bladeren schoon te vegen met schoon keukenpapier. Een andere optie is door een deel van de plant te snoeien en het beschimmelde deel te verwijderen uit het ecosysteem.

Indien er planten of mos volledig beschimmeld zijn, dan kun je het beter in zijn geheel uit het terrarium halen. Probeer hierbij geen andere planten aan te raken, zodat er niet onnodig nog meer bacteriën worden verspreid. Als een deel van de potgrond ook is beschimmeld of als er delen van de plant of mos achterblijven, verwijder dit dan met keukenpapier. Je kunt de beschimmelde planten weggooien en vervangen voor verse planten.

Gele of bruine verkleurde terrarium planten

Het is geen probleem als de planten in een ecosysteem een paar gele of bruine bladeren krijgen. Net als in de natuur stoot een plant vaak oudere bladeren af. Zo kan de plant zijn energie steken in de groei van nieuwe bladeren. Je zult dan ook zien dat de verkleurde bladeren zich vaak onderaan de plant bevinden. Zodra een blad volledig verkleurd is, zal deze vanzelf van de plant afvallen. Dit is weer voeding voor de rest van de planten.

Wil je de verkleurde bladeren toch zelf verwijderen? Ook dat is mogelijk! Knip dan het volledige blad bij de steel van de plant af.

Als een plantje volledig geel of bruin wordt, dan kun je de plant het beste verwijderen voordat de plant gaat schimmelen. Het geel of bruin worden van de plant kan verschillende oorzaken hebben. Zowel te veel als te weinig vocht, maar ook te veel of te weinig licht kunnen een oorzaak zijn van het verkleuren van de planten.

Geel of bruin verkleurd mos

De verkleuring van mos is een natuurlijk proces. Net als in het bos treden er in een terrarium ook veranderingen op waardoor mos van kleur kan veranderen. Dit heeft grotendeels te maken met veranderingen in de luchtvochtigheid van de leefomgeving. Mos heeft een hoge luchtvochtigheid nodig om zijn groene kleur te behouden. Je hoeft je echter geen zorgen te maken als het mos in jouw ecosysteem geel of bruinig is geworden. Dit lost zichzelf meestal op en anders kun je een handje helpen.

Als het mos te droog is geworden, besproei het mos dan regelmatig met een plantenspuit om de vochtigheid te verhogen. Je kunt hiervoor het beste het mos eerst uit het glas halen.

Indien dit besproeien niet genoeg is, dan heeft het mos waarschijnlijk meer vocht nodig. Je kunt dan het mos uit het glas halen. Leg daarna het mos in een bakje met water, zodat het mos meer vocht kan opnemen. Als je ziet dat de mos het water heeft opgenomen, kun je het mos weer uit het water halen. Knijp voorzichtig het water uit het mos, zodat er niet te veel water achterblijft. Vervolgens kun je het mos weer terugplaatsen in het ecosysteem. Je zult zien dat het zijn groene kleur weer terugkrijgt!

Als je denkt dat niet alleen het mos, maar het hele terrarium vocht tekort komt, kun je een klein beetje water toevoegen. We raden aan om tussen de 5 en 10 cl water toe te voegen. Controleer van te voren wel of de grond daadwerkelijk droog aanvoelt.

Kleine vliegjes

Als er slome, kleine vliegjes in je ecosysteem zitten, dan zijn dit meestal rouwvliegjes.

Rouwvliegjes zijn kleine vliegjes die vaak in de buurt van vochtige, organische materialen worden aangetroffen. Ze kunnen zich snel voortplanten in vochtige omstandigheden, zoals in vochtige potgrond of compost van oude bladeren.

Rouwvliegjes zijn niets om je zorgen over te maken, maar het kan wel lastig zijn om volledig van de vliegjes af te komen. Alles over rouwvliegjes en hoe je er vanaf kunt komen lees je in deze blog.

Zwammen en paddenstoelen

De vorming van zwammen en paddenstoelen in een gesloten ecosysteem met planten is volledig normaal! Paddenstoelen zijn een vorm van schimmelvorming die ontstaan in de leefomgeving van een gezond ecosysteem, net als in de natuur. In het algemeen is het zeker niet iets om je zorgen over te maken.

Ondanks dit, moet een ecosysteem wel in balans zijn. Overmatige groei van zwammen en paddenstoelen kan wijzen op bijvoorbeeld te veel vocht of onvoldoende ventilatie. Ongewenste paddenstoelen kunnen worden verwijderd om de balans te herstellen.

Te grote plantjes snoeien

Zie je dat een plant zoals de Ficus Bonsai, Pilea of Calathea wel erg groot wordt voor in het glas? Terrarium planten kun je net als bij kamerplanten snoeien als ze te groot worden. Knip de bovenste bladeren af boven een ander blad of zijtak. Je zult zien dat de groei op deze manier wordt bevorderd en dat de plant juist voller zal worden.

Als je de terrarium planten gaat snoeien, zorg er dan altijd voor dat de schaar die je gebruikt schoon is. Anders zou je per ongeluk bacteriën kunnen verspreiden door het gebruik van de schaar.